پارادایم های نامتوازن از زنان و دختران در فیلم ها و انیمیشن های ویژه کودکان

مقدمه

چند سال پیش، هنگامی که خانم لجینا دیویس به همراه دختر دوساله‌اش مشغول دیدن چند کارتون و برنامه آموزشی پیش دبستانی بود. یک نکته تعجب وی را برانگیخت: پس دختران کجا هستند؟ چرا شخصیّت‌های دیروز دختر و زنان دنیای انیمیشن دیگر وجود ندارند؟ در سال های اخیر، به نظر می‌رسد، شخصیّت‌های جنگ جو، جونده یا سگ‌های پسر، بر همه فریم‌های انیمیشن سلطه دارند و ما شاهد یک شرایط غیر واقعی در تاریخ رسانه‌های تصویری خود هستیم.

اشاره:

امروزه وجود تصاویری اغواگرایانه، وسوسه کننده و البته نامتوازن از زنان و دختران در فیلم‌های سینمایی و انیمیشن‌های ویژه کودکان. برای اکثر مخاطبان، این امر را پذیرفته‌اند. نویسنده با اشاره به یافته‌های یک تحقیق گسترده در این موضوع. معتقد است که این وضعیت نامتوازن در بخش فیلم‌های ویژه کودکان، سنگ بنای زندگی در چنین دنیایی را برای فرزندان ما فراهم خواهد کرد. خرید آثار مناسب هنری، می‌تواند به پایان این شرایط تحقیرآمیز و نامتناسب منجر شود.

چند سال پیش، هنگامی که خانم لجینا دیویس به همراه دختر دوساله اش مشغول دیدن چند کارتون و برنامه آموزشی پیش دبستانی بود. یک نکته تعجب وی را برانگیخت: پس دختران کجا هستند؟ چرا شخصیّت های دیروز دختر دنیای انیمیشن دیگر وجود ندارند؟ در سال‌های اخیر، به نظر می‌رسد، شخصیّت‌های جنگ جو، جونده یا سگ‌های پسر، بر همه فریم‌های انیمیشن سلطه دارند. ما شاهد یک شرایط غیر واقعی در تاریخ رسانه‌های تصویری خود هستیم.

(من این موضوع را با یکی از روسای استودیوهای فیلم سازی مطرح کردم و از وی پرسیدم که آیا شما به این نکته توجه کرده‌اید که در برنامه‌های کودکان، دختران کمتری نسبت به پسران وجود دارند؟ البته وی به من چنین گفت: نه، نه. در ایالات متحده چنین موضوعی وجود ندارد. ما سال هاست که این موضوع را در کشور خود حل کرده ایم).

تحقیق:

به نظر می‌رسید که نیاز به تحقیقی جامع در این زمینه وجود دارد. لذا وی تصمیم گرفت که داده‌های لازم را تهیّه کند. بدین ترتیب یک موسسه غیر دولتی تاسیس کرد. به مدت سه سال، با کمک  اقای استاسی اسمیت، شروع به ارزیابی جایگاه شخصیّت‌های مذکر و مونث در آثار ساخته شده برای کودکان کردند. در روزهای 30 و31 ژانویه سال 2008 م. در دانشگاه کالیفرنیای جنوبی، خانم دیویس نتایج تحقیقاتش را با کمک (موسسه مطالعات جنسیّت و کودکان در رسانه‌ها) (GDIDM) ارایه کرد. این جلسه که تعدادی از روسای استودیوهای فیلم سازی، نویسندگان، کارشناسان تعلیم و تربیت و دانشجویان حضور داشتند، سه نتیجه گیری اصلی این پژوهش برای حاضران مطرح شد:

1. ما در رسانه‌های تصویری خود، شاهد یک عدم توازن جنسیتی هستیم.
2. در قریب به اتّفاق این آثار، هنگام نمایش شخصیّت‌های مونث، این کاراکترها به صورتی بیش از حد سکسی ارایه می‌شوند.
3. بیشترین تمرکز در این شرایط نابرابر، به فیلم‌های انیمیشن و سپس فیلم‌های سینمایی ویژه کودکان باز می‌گردد که بر اساس طبقه بندی سنّی مخاطبان، شامل ایمن ترین فیلم‌های موجود در بازار می‌باشند.

نتیجه:

به هر حال، دو نتیجه ابتدایی این پژوهش، سال‌هاست که در جامعه ما شناخته شده و تقریباً برای اکثر بینندگان معمولی رسانه‌ها تعجّب آور نیست. امّا نمیشود نتایج آماری ارائه شده را نادیده بگیریم. مثلاً پس از بررسی پانزده هزار شخصیّت سخنگوی فیلم های مختلف در فیلم‌های ویژه کودکان و نوجوانان زیر سیزده سال. و همچنین فیلم‌های ویژه افراد بالغ، تعداد مردان تقریباً سه برابر زنان بوده و تعداد قصه گوهای مرد هم چهار برابر قصه گوهای زن می باشد. (83 درصد در برابر 17 درصد).

همچنین پس از بررسی چهار هزار کاراکتر مونث در انیمیشن‌ها  مشخص شد که این شخصیّت‌ها، پنج برابر شخصیّت‌های مذکور در آثار بررسی شده، خود را آرایش می‌کنند یا رفتارهایی اغواگرایانه و وسوسه کننده از خود نشان می‌دهند. همچنین با احتمال سه به یک، این کاراکترها، لباس‌هایی جلف و تحریک آمیز بر تن می‌کنند.

از سوی دیگر، هنگامی که زنان در فیلم‌های رده کودکان ظاهر می‌شوند، با احتمال بیشتری از خود رفتارهایی محرک نشان می‌دهند، اغوا می‌شوند یا اقدامات رومانتیک از خود بروز می‌دهند.

زنان در این آثار، سه برابر مردان، بدن‌های موزون و متناسب دارند.و به این صورت الگوی یک بدن کشیده و ترکه‌ای را از اوّلین سال‌های عمر به کودکانان ما تحمیل می‌کنند. لذا گفته‌های یکی از مقامات شرکت (سونی)، باید یک هشدار جدی به در نظر گرفته شود: (در بدن‌های استخوانی زنان نشان داده شده در فیلم‌های سینمایی و انیمیشن ویژه کودکان و نوجوانان، هیچ جایی برای رحم وجود ندارد).

پی نوشت ها:

٭ برگرفته از: سیاحت غرب، ش 65، به نقل از:

www.Alternet.org

1.Sara Voorhees، بانوی نویسنده و منتقد با سابقه اثار سینمایی. وی از اعضای جامعه منتقدان امریکا و عضو شورای مدیریت انجمن اموزش های رسانه ای است

_تحلیل یک انیمیشن توسط استاد صالحی